Badania laboratoryjne są wykonywane w celu przyspieszenia i ułatwienia rozpozania choroby. Niejednokrotnie postawienie odpowiedniej diagozy bez badań dodatkowych byłoby wogóle niemożliwe. Ponadto wyniki badań pozwalają lekarzowi na obiektywne oszacowanie stopnia zaawansowania zmian chorobowych, a także rokowania.
Cytologia- to dziedzia badająca zmiany poprzez laboratoryjną ocenę komórek.
Wskazania do stosowania diagnostyki cytologocznej:
-
Wysięki - do klatki piersiowej, brzucha, osierdzia
-
Osad moczu, płukanie pęcherza moczowego
-
Prostata - biopsja bezpośrednia, płukanie prostaty
-
Powiększenie węzłów chłonnych - miejscowe, uogólnione
-
Rozpoznianie zmian przerzutowych
-
Powiększenie narządów - wątroba, nerki, śledziona
-
Guzy skórne/podskórne, zmiany wrzodziejące
-
Szczoteczkowanie i aspiracja płuca, zawartości jam nosowych
-
Niezidentyfikowane guzy w jamie brzusznej
-
Ocena guzów lub zmian wykrytych śródoperacyjnie
Pobieranie próbek do badań cytologicznych:
-
Zeskrobina - pobrana za pomocą jałowego ostrza skalpela
-
Biopsja cienkoigłowa - wykonywana jest przede wszystki wtedy, gdy do ustalenia rozpozniania konieczna jest dokładna ocena komórek, np. w przypadku odróżnienia zmian nowotworowych od zapalnych. Inną zaletą biopsji jest możliwość pobrania kilku próbek z różnych miejsc i w różnych okresach rozwoju choroby.
Jeżeli trzeba wykonać badanie nie tylko pojedyczych komórek (badanie cytologiczne), ale także całej tkanki (badanie histologiczne), zaleca się pobranie wycinka.
Pobieranie prób cytologicznych może odbywać się pod kontrolą USG, RTG i tomografii komputerowej. Najbardziej preferowaną metodą jest pobieranie pod kontrolą USG, gdyż umożliwia monitorowanie w czasie rzeczywistym oraz precyzyjne umiejscowienie igły.
Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa pod kontrolą USG (FNAB) jest wskazana do oceny cytologicznej guzków i zmian wykrywanych w czasie badania USG oraz do oceny powiększonych organów, gdy podejrzewa się naciek komórek nowotworowych. Chirurgiczna lub pod kontrolą USG biopsja igłowa zalecana jest, gdy materiał pobrany metodą aspiracyjnej biopsji cienkoigłowej jest niediagnostyczny bądź daje niejednoznaczne rozpoznanie.